Bài 3. Biểu đồ đoạn thẳng

Bài 3. Biểu đồ đoạn thẳng - SGK Toán 7 - Cánh diều: Tổng quan và hướng dẫn giải chi tiết

Bài 3 trong chương V của sách Toán 7 tập 2 Cánh diều tập trung vào việc giới thiệu và hướng dẫn học sinh cách xây dựng và đọc hiểu biểu đồ đoạn thẳng. Đây là một công cụ trực quan quan trọng trong thống kê, giúp biểu diễn dữ liệu một cách dễ dàng và trực quan.

1. Khái niệm về biểu đồ đoạn thẳng

Biểu đồ đoạn thẳng là một cách biểu diễn dữ liệu bằng các đoạn thẳng nối liền các điểm trên mặt phẳng tọa độ. Mỗi điểm đại diện cho một giá trị dữ liệu, và đoạn thẳng nối các điểm thể hiện sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian hoặc theo các yếu tố khác.

2. Các bước xây dựng biểu đồ đoạn thẳng

1. Thu thập và sắp xếp dữ liệu: Bước đầu tiên là thu thập dữ liệu cần biểu diễn và sắp xếp chúng theo một thứ tự nhất định (ví dụ: theo thời gian, theo địa điểm,...).
2. Chọn hệ trục tọa độ: Chọn một hệ trục tọa độ phù hợp để biểu diễn dữ liệu. Trục hoành (trục x) thường được sử dụng để biểu diễn các yếu tố phân loại (ví dụ: thời gian, địa điểm,...), và trục tung (trục y) được sử dụng để biểu diễn các giá trị dữ liệu.
3. Xác định tỉ lệ: Xác định tỉ lệ thích hợp cho mỗi đơn vị trên trục tung để đảm bảo biểu đồ có kích thước vừa phải và dễ đọc.
4. Vẽ các điểm: Dựa vào dữ liệu đã thu thập và tỉ lệ đã xác định, vẽ các điểm trên mặt phẳng tọa độ.
5. Nối các điểm: Nối các điểm đã vẽ bằng các đoạn thẳng để tạo thành biểu đồ đoạn thẳng.
6. Ghi chú: Ghi chú đầy đủ các thông tin cần thiết trên biểu đồ, bao gồm tiêu đề, tên trục, đơn vị đo, và các chú thích khác.

3. Đọc và phân tích biểu đồ đoạn thẳng

Khi đọc và phân tích biểu đồ đoạn thẳng, chúng ta cần chú ý đến các yếu tố sau:

• Xu hướng: Xác định xu hướng chung của dữ liệu (tăng, giảm, ổn định).
• Biến động: Xác định các biến động lớn trong dữ liệu.
• So sánh: So sánh các giá trị dữ liệu khác nhau.
• Kết luận: Rút ra các kết luận từ dữ liệu được biểu diễn trên biểu đồ.

4. Ví dụ minh họa

Giả sử chúng ta có dữ liệu về nhiệt độ trung bình hàng tháng của một thành phố như sau:

Để biểu diễn dữ liệu này bằng biểu đồ đoạn thẳng, chúng ta sẽ vẽ trục hoành biểu diễn các tháng trong năm, và trục tung biểu diễn nhiệt độ trung bình. Sau đó, chúng ta sẽ vẽ các điểm tương ứng với mỗi tháng và nối các điểm bằng các đoạn thẳng.

5. Bài tập áp dụng

Để củng cố kiến thức về biểu đồ đoạn thẳng, các em có thể thực hành giải các bài tập sau trong sách giáo khoa và sách bài tập Toán 7 tập 2 Cánh diều.

Lưu ý: Việc hiểu rõ và vận dụng thành thạo kiến thức về biểu đồ đoạn thẳng là rất quan trọng trong học tập và trong cuộc sống. Hãy dành thời gian luyện tập và tìm hiểu thêm về chủ đề này để đạt kết quả tốt nhất.