Bài 2. Mô tả và biểu diễn dữ liệu trên các bảng và biểu đồ

Bài 2 trong chương trình Toán 10 Chân trời sáng tạo tập 1, chương VI – Thống kê, là nền tảng quan trọng để học sinh làm quen với việc xử lý và trình bày dữ liệu. Việc hiểu rõ cách mô tả và biểu diễn dữ liệu không chỉ giúp giải quyết các bài toán trong sách giáo khoa mà còn ứng dụng trong nhiều lĩnh vực thực tế.

1. Mục tiêu bài học

Bài học này hướng đến việc giúp học sinh:

• Nắm vững các khái niệm cơ bản về dữ liệu, biến, và các loại biến số.
• Biết cách thu thập, phân loại và tổ chức dữ liệu.
• Sử dụng bảng và biểu đồ (cột, tròn, đường) để biểu diễn dữ liệu một cách trực quan.
• Phân tích và rút ra kết luận từ dữ liệu được biểu diễn.

2. Các khái niệm quan trọng

Dữ liệu: Là những thông tin được thu thập từ thực tế, có thể là số, chữ, hình ảnh, âm thanh,…

Biến: Là một đặc điểm hoặc thuộc tính của đối tượng nghiên cứu mà giá trị của nó có thể thay đổi.

Biến định lượng: Là biến có giá trị là số (ví dụ: chiều cao, cân nặng, tuổi).

Biến định tính: Là biến có giá trị là chữ hoặc danh mục (ví dụ: giới tính, màu sắc, nghề nghiệp).

3. Các loại bảng và biểu đồ

Bảng: Là một cách trình bày dữ liệu theo hàng và cột, giúp dễ dàng so sánh và tìm kiếm thông tin.

Biểu đồ cột: Thích hợp để so sánh các giá trị của các đối tượng khác nhau.

Biểu đồ tròn: Thích hợp để biểu diễn tỷ lệ phần trăm của các thành phần trong một tổng thể.

Biểu đồ đường: Thích hợp để biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian.

4. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Một lớp học có 30 học sinh, trong đó có 15 học sinh nam và 15 học sinh nữ. Hãy biểu diễn dữ liệu này bằng bảng và biểu đồ tròn.

Bảng:

Biểu đồ tròn: (Mô tả biểu đồ tròn với hai phần bằng nhau, một phần đại diện cho nam và một phần đại diện cho nữ)

Ví dụ 2: Thống kê điểm kiểm tra Toán của một nhóm học sinh:

Biểu diễn dữ liệu này bằng biểu đồ cột sẽ giúp dễ dàng so sánh số lượng học sinh đạt mỗi mức điểm.

5. Bài tập áp dụng

1. Thu thập dữ liệu về chiều cao của các bạn trong lớp và biểu diễn bằng bảng và biểu đồ cột.
2. Thống kê số lượng các loại quả mà gia đình bạn thường mua trong một tháng và biểu diễn bằng biểu đồ tròn.
3. Nghiên cứu biểu đồ dân số Việt Nam qua các năm và rút ra kết luận về sự thay đổi dân số.

6. Lưu ý khi làm bài

• Đọc kỹ đề bài và xác định rõ yêu cầu.
• Chọn loại bảng hoặc biểu đồ phù hợp với dữ liệu và mục đích trình bày.
• Ghi chú đầy đủ các thông tin cần thiết (tiêu đề, nhãn trục, đơn vị đo,…).
• Kiểm tra lại kết quả và đảm bảo tính chính xác.

Hy vọng với những kiến thức và ví dụ trên, bạn sẽ hiểu rõ hơn về Bài 2: Mô tả và biểu diễn dữ liệu trên các bảng và biểu đồ trong chương trình Toán 10 Chân trời sáng tạo. Chúc bạn học tập tốt!