Bài 4. Đoạn thẳng. Độ dài đoạn thẳng

Trong chương trình Toán 6, việc làm quen với các khái niệm cơ bản về hình học là vô cùng quan trọng. Bài 4, với chủ đề “Đoạn thẳng. Độ dài đoạn thẳng”, là một bước khởi đầu quan trọng giúp học sinh xây dựng nền tảng vững chắc cho các kiến thức hình học phức tạp hơn trong tương lai.

1. Khái niệm đoạn thẳng

Đoạn thẳng là một phần của đường thẳng được giới hạn bởi hai điểm. Hai điểm này được gọi là mút của đoạn thẳng. Ví dụ, nếu A và B là hai điểm trên đường thẳng, đoạn thẳng AB là phần đường thẳng nằm giữa A và B, bao gồm cả A và B.

2. Độ dài đoạn thẳng

Độ dài đoạn thẳng là khoảng cách giữa hai mút của đoạn thẳng. Độ dài đoạn thẳng thường được ký hiệu là AB (nếu đoạn thẳng là AB). Đơn vị đo độ dài đoạn thẳng thường là mét (m), centimet (cm), milimet (mm),... Để đo độ dài đoạn thẳng, ta có thể sử dụng thước kẻ, compa hoặc các dụng cụ đo khác.

3. So sánh độ dài hai đoạn thẳng

Để so sánh độ dài hai đoạn thẳng, ta có thể thực hiện các cách sau:

• Cách 1: Đo trực tiếp: Sử dụng thước kẻ để đo độ dài của mỗi đoạn thẳng, sau đó so sánh các kết quả đo được.
• Cách 2: Sử dụng compa: Đặt compa có độ mở bằng độ dài của đoạn thẳng thứ nhất, sau đó đặt một mút của compa vào một mút của đoạn thẳng thứ hai và vẽ một cung tròn. Nếu cung tròn này cắt đoạn thẳng thứ hai, thì đoạn thẳng thứ nhất dài hơn hoặc bằng đoạn thẳng thứ hai.

4. Bài tập ví dụ minh họa

Bài tập 1: Vẽ đoạn thẳng MN dài 5cm. Sau đó, vẽ đoạn thẳng PQ dài 7cm. So sánh độ dài của hai đoạn thẳng MN và PQ.

Giải:

1. Vẽ đoạn thẳng MN dài 5cm bằng thước kẻ.
2. Vẽ đoạn thẳng PQ dài 7cm bằng thước kẻ.
3. So sánh: Vì 7cm > 5cm, nên đoạn thẳng PQ dài hơn đoạn thẳng MN.

Bài tập 2: Cho đoạn thẳng AB dài 8cm. Điểm C nằm giữa A và B sao cho AC = 3cm. Tính độ dài đoạn thẳng CB.

Giải:

Vì C nằm giữa A và B, ta có: AC + CB = AB. Do đó, CB = AB - AC = 8cm - 3cm = 5cm.

5. Mở rộng và ứng dụng

Khái niệm đoạn thẳng và độ dài đoạn thẳng có ứng dụng rộng rãi trong thực tế, từ việc đo đạc chiều dài, chiều rộng của các vật thể đến việc xây dựng các hình vẽ hình học phức tạp. Việc nắm vững kiến thức này sẽ giúp học sinh giải quyết các bài toán thực tế một cách dễ dàng và hiệu quả.

6. Luyện tập thêm

Để củng cố kiến thức về đoạn thẳng và độ dài đoạn thẳng, các em có thể tự giải thêm các bài tập trong sách giáo khoa và sách bài tập Toán 6. Ngoài ra, các em cũng có thể tìm kiếm các bài tập trực tuyến trên các trang web học toán uy tín.

Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho các em những kiến thức hữu ích về đoạn thẳng và độ dài đoạn thẳng. Chúc các em học tập tốt!