giải bài toán khối đa diện bằng sơ đồ tư duy – ngụy như thái

Sáng kiến kinh nghiệm: Ứng dụng sơ đồ tư duy trong giảng dạy chương “Thể tích khối đa diện” – Hình học 12

Tài liệu gồm 46 trang, do thầy Ngụy Như Thái (Giáo viên trường THPT An Phước) biên soạn, trình bày một phương pháp tiếp cận mới trong giảng dạy chương “Thể tích khối đa diện” – Hình học 12, đó là ứng dụng sơ đồ tư duy. Sáng kiến này xuất phát từ một thực trạng đáng báo động trong giảng dạy và học tập môn Toán nói chung, và Hình học không gian nói riêng tại trường phổ thông.

Phân tích thực trạng và vấn đề đặt ra:

• Môn Toán, đặc biệt là Hình học không gian, thường gây khó khăn cho học sinh, dẫn đến tình trạng yếu môn và mất hứng thú học tập.
• Phương pháp giảng dạy truyền thống, thiếu sự đổi mới, thường mang tính một chiều, khiến học sinh thụ động tiếp thu kiến thức.
• Sự thiếu quan tâm đến đối tượng học sinh và việc sử dụng đồng loạt một phương pháp giảng dạy cho nhiều đối tượng khác nhau là những yếu tố cản trở sự tiến bộ trong học tập.
• Hậu quả là học sinh không chủ động lĩnh hội kiến thức, không thấy được giá trị thực tiễn của Hình học, từ đó dẫn đến sự xa rời và thiếu yêu thích môn học.

Giải pháp và cơ sở lý luận:

Thầy Ngụy Như Thái nhận thấy rằng, để khắc phục những hạn chế trên, cần thay đổi phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Sơ đồ tư duy (Mind Map) được xác định là một công cụ hữu ích để thực hiện mục tiêu này.

Sơ đồ tư duy là một phương pháp đồ họa giúp:

• Thể hiện các ý tưởng, khái niệm một cách trực quan, hệ thống.
• Liên kết và sắp xếp các thông tin xung quanh một ý trung tâm.
• Làm rõ các chủ đề, giúp học sinh hiểu và nắm vững kiến thức một cách có hệ thống.

Ứng dụng cụ thể:

Sáng kiến tập trung vào việc xây dựng sơ đồ tư duy hệ thống kiến thức chương “Thể tích khối đa diện” – Hình học 12. Điểm đặc biệt của phương pháp này là:

• Sơ đồ tư duy được xây dựng một cách linh hoạt, theo quá trình tương tác giữa giáo viên và học sinh.
• Hoạt động này vừa mang tính phân tích, vừa mang tính nghệ thuật, giúp học sinh gợi nhớ kiến thức cũ và liên kết với kiến thức mới.

Chuẩn bị và thực hiện:

Để triển khai hiệu quả, thầy Ngụy Như Thái đã:

1. Nghiên cứu kỹ lưỡng các nguồn tài liệu: chuẩn kiến thức, kỹ năng; sách giáo khoa, sách giáo viên và các sách tham khảo khác.
2. Chuẩn bị hệ thống câu hỏi và bài tập phù hợp với mục tiêu của từng bài, từng chương, giúp học sinh định hướng và nắm bắt kiến thức trọng tâm.

Đánh giá và nhận xét:

Sáng kiến kinh nghiệm này thể hiện sự tâm huyết của thầy Ngụy Như Thái đối với việc nâng cao chất lượng giảng dạy môn Toán. Việc ứng dụng sơ đồ tư duy không chỉ giúp học sinh hệ thống kiến thức một cách khoa học, mà còn kích thích sự hứng thú, chủ động trong học tập. Đây là một giải pháp đáng khuyến khích, có tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong giảng dạy các môn học khác, góp phần vào việc đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng hiện đại và hiệu quả.

Mong đợi: Tài liệu 46 trang này hứa hẹn sẽ là một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho các giáo viên đang tìm kiếm những phương pháp giảng dạy mới, sáng tạo để giúp học sinh tiếp cận môn Hình học một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.