Thông tin về kỳ thi chọn học sinh giỏi Toán 9 Hà Nội năm 2020-2021
Sáng thứ Tư, ngày 13 tháng 01 năm 2021, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hà Nội đã tổ chức thành công kỳ thi chọn học sinh giỏi (HSG) môn Toán cấp thành phố dành cho học sinh lớp 9 năm học 2020 – 2021. Kỳ thi này là một sân chơi quan trọng, đánh giá năng lực và phát hiện những tài năng trẻ trong lĩnh vực Toán học.
Cấu trúc đề thi
Đề thi chọn HSG Toán 9 năm 2020 – 2021 của Sở GD&ĐT Hà Nội có cấu trúc khá điển hình cho các kỳ thi học sinh giỏi. Đề thi gồm 01 trang, tập trung vào 05 bài toán tự luận, đòi hỏi thí sinh phải có kiến thức vững chắc, kỹ năng giải quyết vấn đề linh hoạt và khả năng trình bày logic. Thời gian làm bài là 150 phút, tạo áp lực nhất định để thí sinh cân đối thời gian và hoàn thành tốt bài thi.
Phân tích một số bài toán tiêu biểu
Dưới đây là trích dẫn và phân tích sơ bộ về một số bài toán trong đề thi:
Với các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 1, tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của biểu thức Q = √(a + b) + √(b + c) + √(c + a).
Nhận xét: Đây là một bài toán đòi hỏi thí sinh phải vận dụng linh hoạt các bất đẳng thức, đặc biệt là bất đẳng thức Cauchy-Schwarz hoặc bất đẳng thức AM-GM. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp và kỹ năng biến đổi đại số chính xác là yếu tố then chốt để giải quyết bài toán này.
Tìm tất cả các số nguyên dương x, y, z thỏa mãn 3x + 2y = 1 + 2z.
Nhận xét: Bài toán này thuộc dạng phương trình Diophantine, đòi hỏi thí sinh phải có kiến thức về số học, đặc biệt là các tính chất của lũy thừa và khả năng phân tích cấu trúc của phương trình. Việc xét các trường hợp đặc biệt và sử dụng phương pháp chứng minh phản chứng có thể là những hướng tiếp cận hiệu quả.
Cho một hình chữ nhật có diện tích bằng 1. Năm điểm phân biệt được đặt tùy ý vào hình chữ nhật sao cho không có ba điểm nào thẳng hàng (mỗi điểm trong năm điểm đó có thể được đặt trên cạnh hoặc đặt nằm trong hình chữ nhật).
a) Chứng minh mọi tam giác tạo bởi ba điểm trong năm điểm đã cho đều có diện tích không vượt quá 3.
b) Với mỗi cách đặt năm điểm vào hình chữ nhật như trên, gọi N là số tam giác có ba đỉnh là ba điểm trong năm điểm đó và có diện tích không vượt quá 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của N.
Nhận xét: Đây là một bài toán kết hợp kiến thức về hình học và tổ hợp. Phần a yêu cầu thí sinh phải sử dụng các tính chất về diện tích hình chữ nhật và tam giác để chứng minh một bất đẳng thức. Phần b đòi hỏi thí sinh phải có tư duy tổ hợp, khả năng phân tích các trường hợp và tìm ra một cách đặt điểm sao cho N đạt giá trị nhỏ nhất.
Đánh giá chung
Nhìn chung, đề thi chọn HSG Toán 9 Hà Nội năm 2020-2021 có độ khó tương đối cao, đòi hỏi thí sinh phải có nền tảng kiến thức vững chắc, kỹ năng giải quyết vấn đề tốt và khả năng tư duy sáng tạo. Đề thi tập trung vào các chủ đề quen thuộc như bất đẳng thức, phương trình Diophantine, hình học và tổ hợp, nhưng được trình bày dưới dạng tự luận, đòi hỏi thí sinh phải có khả năng trình bày logic và chặt chẽ.
