Phân tích Đề Thi Chọn Học Sinh Giỏi Toán 9 Cấp Tỉnh Bình Phước Năm Học 2019 – 2020
Ngày 23 tháng 05 năm 2020, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Phước đã tổ chức kỳ thi chọn học sinh giỏi Toán cấp tỉnh dành cho học sinh lớp 9 THCS năm học 2019 – 2020. Đề thi năm nay được đánh giá là có độ khó tương đối cao, đòi hỏi học sinh phải có kiến thức vững chắc, kỹ năng giải quyết vấn đề tốt và khả năng vận dụng linh hoạt các định lý, công thức toán học.
Đề thi bao gồm 5 bài toán tự luận, với thời gian làm bài là 150 phút. Cấu trúc đề thi bám sát chương trình Toán THCS, nhưng đồng thời cũng có sự phân hóa rõ rệt, tạo điều kiện để những học sinh có năng lực xuất sắc thể hiện bản thân.
Dưới đây là nội dung chi tiết của một số bài toán tiêu biểu trong đề thi:
Bài toán 1: Hình học đường tròn
Cho đường tròn tâm O và dây cung AB không đi qua tâm. Điểm M di chuyển trên cung lớn AB. Từ M kẻ MH vuông góc với AB (H ∈ AB). Từ H lần lượt kẻ các đường thẳng vuông góc với MA, MB tại E và F. Qua M kẻ đường thẳng vuông góc với EF cắt AB tại D và cắt (O) tại N. Chứng minh rằng:
Nhận xét: Đây là một bài toán hình học đường tròn điển hình, đòi hỏi học sinh phải nắm vững các tính chất của đường tròn, góc nội tiếp, góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung, cũng như các hệ thức lượng trong tam giác vuông. Việc chứng minh các điểm cùng thuộc một đường tròn thường dựa trên việc chứng minh các góc nội tiếp cùng chắn một cung hoặc tổng hai góc đối diện bằng 180 độ. Phần c của bài toán yêu cầu học sinh phải có khả năng phân tích, suy luận logic để tìm ra mối liên hệ giữa các đoạn thẳng và xác định vị trí của điểm M.
Bài toán 2: Hình học tam giác vuông
Cho tam giác ABC vuông tại A có BC = 6(cm), đường cao AH. Gọi D và E theo thứ tự là hình chiếu vuông góc của H trên AB và AC. Tam giác ABC có điều kiện gì thì hình chữ nhật ADHE có diện tích lớn nhất? Tìm diện tích lớn nhất ấy.
Nhận xét: Bài toán này kết hợp kiến thức về tam giác vuông, hệ thức lượng trong tam giác vuông và diện tích hình chữ nhật. Để giải quyết bài toán, học sinh cần thiết lập được biểu thức tính diện tích hình chữ nhật ADHE theo các cạnh của tam giác ABC, sau đó sử dụng các bất đẳng thức để tìm giá trị lớn nhất của diện tích. Bài toán này đòi hỏi học sinh phải có tư duy hình học không gian tốt và khả năng vận dụng linh hoạt các công cụ toán học.
Bài toán 3: Đại số – Hàm số bậc hai
Cho (P) là đồ thị của hàm số y = 2x2. a) Vẽ đồ thị (P) của hàm số. b) Tìm tập hợp các điểm M sao cho qua M có thể kẻ được hai đường thẳng vuông góc và cùng tiếp xúc với (P).
Nhận xét: Bài toán này thuộc về kiến thức về hàm số bậc hai và đồ thị của hàm số. Phần a yêu cầu học sinh phải nắm vững các bước vẽ đồ thị hàm số bậc hai, bao gồm xác định đỉnh, trục đối xứng, điểm đi qua và vẽ parabol. Phần b là một bài toán khó hơn, đòi hỏi học sinh phải hiểu rõ về tính chất tiếp xúc của đường thẳng và parabol, cũng như các điều kiện để hai đường thẳng vuông góc.
Đánh giá chung: Đề thi chọn học sinh giỏi Toán 9 cấp tỉnh Bình Phước năm học 2019 – 2020 là một đề thi chất lượng, có tính phân loại cao. Đề thi không chỉ kiểm tra kiến thức mà còn đánh giá khả năng tư duy, sáng tạo và vận dụng kiến thức vào thực tế của học sinh. Đây là một cơ hội tốt để học sinh rèn luyện kỹ năng giải toán và chuẩn bị cho các kỳ thi học sinh giỏi ở cấp cao hơn.
