Bài học về Tỉ lệ bản đồ trong chương trình Toán 5 giúp các em học sinh hiểu được mối quan hệ giữa kích thước trên bản đồ và kích thước thực tế của đối tượng trên mặt đất.
Đây là một khái niệm quan trọng, ứng dụng nhiều trong thực tế, giúp chúng ta đọc và hiểu các loại bản đồ khác nhau.
Giaibaitoan.com sẽ cung cấp kiến thức nền tảng, công thức và các bài tập ví dụ minh họa để các em nắm vững kiến thức này.
Phương pháp
Ví dụ: Khoảng cách giữa hai điểm A và B trên thực tế là 30 m. Hỏi trên bản đồ tỉ lệ 1: 500, khoảng cách đó dài bao nhiêu xăng-ti-mét?
Phương pháp:
Ví dụ 1: Trên một bản đồ có tỉ lệ 1 : 2 000 000, quãng đường từ Hà Nội – Thái Nguyên đo được là 41 mm. Tìm độ dài thật của quãng đường từ Hà Nội – Thái Nguyên.
Ví dụ 2:Trên bản đồ tỉ lệ 1 : 2 500 000, quãng đường Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn đo được là 27cm. Tìm độ dài thật của quãng đường Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn.
Bài giải
Quãng đường từ Thành phố Hồ Chí Minh – Quy Nhơn là:
27 × 2 500 000 = 67 500 000 (cm)
67 500 000 cm = 675km
Đáp số: 675km
Tỉ lệ bản đồ là mối quan hệ giữa khoảng cách trên bản đồ và khoảng cách thực tế trên mặt đất. Nó được biểu diễn dưới dạng một phân số, ví dụ: 1/100.000.
Ý nghĩa của tỉ lệ bản đồ 1/100.000:
Có ba loại tỉ lệ bản đồ chính:
Để tính khoảng cách thực tế trên mặt đất, ta sử dụng công thức:
Khoảng cách thực tế = Khoảng cách trên bản đồ x Mẫu số của tỉ lệ bản đồ
Ví dụ: Trên bản đồ có tỉ lệ 1/200.000, khoảng cách giữa hai điểm là 5 cm. Vậy khoảng cách thực tế giữa hai điểm đó là:
5 cm x 200.000 = 1.000.000 cm = 10 km
Để tính khoảng cách trên bản đồ, ta sử dụng công thức:
Khoảng cách trên bản đồ = Khoảng cách thực tế / Mẫu số của tỉ lệ bản đồ
Ví dụ: Khoảng cách thực tế giữa hai thành phố là 300 km, bản đồ có tỉ lệ 1/1.000.000. Vậy khoảng cách giữa hai thành phố trên bản đồ là:
300 km = 300.000.000 cm
300.000.000 cm / 1.000.000 = 30 cm
Bài 1: Một bản đồ có tỉ lệ 1/500.000. Trên bản đồ, khoảng cách giữa hai điểm A và B là 8 cm. Hỏi khoảng cách thực tế giữa hai điểm A và B là bao nhiêu?
Giải:
Khoảng cách thực tế giữa hai điểm A và B là: 8 cm x 500.000 = 4.000.000 cm = 40 km
Bài 2: Khoảng cách thực tế giữa hai thành phố là 150 km. Trên bản đồ có tỉ lệ 1/1.500.000, khoảng cách giữa hai thành phố trên bản đồ là bao nhiêu?
Giải:
150 km = 150.000.000 cm
Khoảng cách giữa hai thành phố trên bản đồ là: 150.000.000 cm / 1.500.000 = 10 cm
Tỉ lệ bản đồ có nhiều ứng dụng quan trọng trong thực tế, bao gồm:
Khi làm việc với tỉ lệ bản đồ, cần lưu ý:
Hy vọng bài viết này đã giúp các em hiểu rõ hơn về tỉ lệ bản đồ trong chương trình Toán 5. Chúc các em học tập tốt!
