Logo Header
  1. Môn Toán
  2. Lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn là một trong những kiến thức quan trọng trong chương trình Toán học lớp 10. Việc nắm vững lý thuyết và phương pháp giải hệ bất phương trình này là nền tảng để giải quyết các bài toán thực tế và các bài toán nâng cao hơn.

Tại giaibaitoan.com, chúng tôi cung cấp tài liệu học tập đầy đủ, bài giảng chi tiết và bài tập thực hành đa dạng để giúp bạn hiểu rõ và thành thạo kiến thức về hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn.

1. Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

1. Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

+) Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn là một hệ gồm hai hay nhiều bất phương trình bậc nhất hai ẩn.

Ví dụ: \(\left\{ \begin{array}{l}2x + 3y > 10\\x - y \le 7\end{array} \right.\);\(\left\{ \begin{array}{l}x + 3y \le 5\\x - 2y > 7\\2x > 3\end{array} \right.\)

+) Cặp số \(({x_0};{y_0})\) là nghiệm của một hệ BPT bậc nhất hai ẩn khi \(({x_0};{y_0})\) đồng thời là nghiệm của tất cả các BPT trong hệ đó.

Ví dụ: cặp số \((7;0)\) là một nghiệm của hệ BPT \(\left\{ \begin{array}{l}2x + 3y > 10\\x - y \le 7\end{array} \right.\)

2. Biểu diễn miền nghiệm của hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn trên mặt phẳng tọa độ

+) Miền nghiệm là tập hợp các điểm có tọa độ (x;y) là nghiệm của hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn đó.

+) Miền nghiệm của hệ là giao các miền nghiệm của các bất phương trình trong hệ.

+) Cách xác định miền nghiệm của một hệ BPT bậc nhất hai ẩn:

Bước 1: Xác định miền nghiệm của mỗi BPT trong hệ và gạch bỏ miền còn lại.

Bước 2: Miền không bị gạch là miền nghiệm của hệ BPT đã cho.

3. Ứng dụng của hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Cho hệ BPT bậc nhất hai ẩn x, y có miền nghiệm là miền đa giác \({A_1}{A_2}...{A_n}\).

Tìm gía trị lớn nhất, nhỏ nhất của biểu thức \(F(x;y) = mx + ny\)

Bước 1: Tính giá trị của F tương ứng với (x;y) là tọa độ các đỉnh

Bước 2: Kết luận

Giá trị lớn nhất của F là số lớn nhất trong các giá trị thu được.

Giá trị nhỏ nhất của F là số bé nhất trong các giá trị thu được.

Lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn 1

Khởi đầu hành trình Toán THPT vững vàng với nội dung Lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn trong chuyên mục toán 10 trên nền tảng học toán! Bộ bài tập toán thpt, được biên soạn chuyên sâu và bám sát chặt chẽ chương trình Toán lớp 10 hiện hành, cam kết tối ưu hóa toàn diện quá trình ôn luyện. Qua đó, học sinh không chỉ củng cố kiến thức cốt lõi mà còn xây dựng nền tảng vững chắc cho các năm học tiếp theo và định hướng đại học, nhờ phương pháp tiếp cận trực quan, logic và mang lại hiệu quả học tập vượt trội.

Lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn là một tập hợp các bất phương trình bậc nhất, trong đó mỗi bất phương trình chứa hai biến. Để giải hệ bất phương trình, chúng ta cần tìm tập hợp tất cả các cặp giá trị (x, y) thỏa mãn đồng thời tất cả các bất phương trình trong hệ.

1. Định nghĩa Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn có dạng:

  • a1x + b1y < c1
  • a2x + b2y > c2

Trong đó: a1, b1, c1, a2, b2, c2 là các số thực; x và y là các biến.

2. Miền nghiệm của Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Miền nghiệm của hệ bất phương trình là tập hợp tất cả các điểm (x, y) trên mặt phẳng tọa độ thỏa mãn đồng thời tất cả các bất phương trình trong hệ. Để biểu diễn miền nghiệm, ta thực hiện các bước sau:

  1. Vẽ các đường thẳng tương ứng với các bất phương trình.
  2. Xác định miền nghiệm của mỗi bất phương trình.
  3. Tìm giao của các miền nghiệm để được miền nghiệm của hệ bất phương trình.

3. Phương pháp giải Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Có hai phương pháp chính để giải hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn:

  • Phương pháp đồ thị: Vẽ miền nghiệm của hệ bất phương trình và xác định các điểm thuộc miền nghiệm.
  • Phương pháp đại số: Biến đổi hệ bất phương trình về dạng đơn giản hơn và giải bằng các phương pháp đại số.

4. Ví dụ minh họa

Giải hệ bất phương trình sau:

  • x + y < 5
  • 2x - y > 1

Giải:

  1. Vẽ đường thẳng x + y = 5 và 2x - y = 1.
  2. Xác định miền nghiệm của mỗi bất phương trình.
  3. Tìm giao của các miền nghiệm.

Miền nghiệm của hệ bất phương trình là phần mặt phẳng giới hạn bởi hai đường thẳng x + y = 5 và 2x - y = 1, và thỏa mãn các bất phương trình x + y < 5 và 2x - y > 1.

5. Ứng dụng của Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống và khoa học, như:

  • Bài toán quy hoạch tuyến tính: Tìm giá trị lớn nhất hoặc nhỏ nhất của một hàm mục tiêu trên một miền nghiệm được xác định bởi một hệ bất phương trình.
  • Bài toán tối ưu hóa: Tìm các giải pháp tối ưu cho một bài toán nào đó, với các ràng buộc được biểu diễn bằng các bất phương trình.
  • Bài toán kinh tế: Phân tích các mối quan hệ giữa các biến kinh tế và đưa ra các quyết định tối ưu.

6. Bài tập thực hành

Để củng cố kiến thức về hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn, bạn có thể thực hành giải các bài tập sau:

  • Giải các hệ bất phương trình sau:
  • x + 2y < 4
  • 3x - y > 2
  • Tìm miền nghiệm của hệ bất phương trình sau:
  • x ≥ 0
  • y ≥ 0
  • x + y ≤ 3

7. Lời khuyên khi học Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

  • Nắm vững định nghĩa và các khái niệm liên quan.
  • Thực hành giải nhiều bài tập để làm quen với các dạng bài khác nhau.
  • Sử dụng phương pháp đồ thị để trực quan hóa miền nghiệm.
  • Kết hợp kiến thức về hệ bất phương trình với các kiến thức khác trong chương trình Toán học.

Hy vọng với những kiến thức và hướng dẫn trên, bạn sẽ hiểu rõ hơn về lý thuyết Hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn và có thể áp dụng chúng vào giải quyết các bài toán thực tế.

Tài liệu, đề thi và đáp án Toán 10